TÂM LÝ TRẺ NẰM VIỆN ĐIỀU PHỤ HUYNH CẦN
BIẾT
Đời
sống ngày càng phát triển, cuộc sống ngày càng hiện đại hóa, cũng là lúc
con người vào guồng quay cơm áo gạo tiền. Các bậc cha mẹ ngày càng bận
rộn hơn với công việc của mình để nuôi sống gia đình. Chính bởi vậy khó
tránh khỏi việc các cha mẹ không còn nhiều thời gian để quan tâm, chăm
sóc cho con cái và tìm hiểu những thay đổi về mặt tâm lý của trẻ. Đặc
biệt là đối với trẻ bị bệnh thì lại cần sự quan tâm, chăm sóc và chia sẻ
nhiều hơn, bởi mỗi cá thể con người là tổng thể gồm các yếu tố có ảnh
hưởng tác động qua lại lẫn nhau về mặt Sinh học, Xã hội, môi trường sống
và Tâm lý.
(
Hình ảnh minh họa)
Bệnh tật gây tổn thương
đến các chức năng của cơ thể, đây là thay đổi về mặt sinh học. trẻ bị
bệnh phải nằm viện thì làm thay đổi về môi trường sống và mối quan hệ xã
hội. Sự thay đổi của 2 yếu tố trên, tất yếu sẽ làm thay đổi ít nhiều về
yếu tố tâm lý. Sự thay đổi tâm lý của mỗi cá nhân thể hiện ở các mức độ
khác nhau về nhận thức, cảm xúc, hành vi và phương thức ứng phó của cả
cha mẹ và bệnh nhi.
Đặc biệt trẻ em là
người đang hình thành và phát triển về mọi mặt nên rất dễ bị tổn thương
về tâm lý, cảm xúc. Khi bị bệnh phải nằm viện trẻ khó thích ứng với môi
trường bệnh viện hơn người lớn, nên ảnh hưởng về tâm lý là điều khó
tránh cộng thêm việc bị lây lan cảm xúc lo âu của cha mẹ vì vậy tổn
thương tâm lý của trẻ sẻ mạnh hơn.
Một số rối loạn tâm
lý trẻ thường gặp khi nhập viện mà phụ huy có thể tham khảo để hiểu con
mình hơn đó là:
-Rối
loạn lo âu: Khi nằm viện trẻ cảm nhận được sự nguy hiểm nên hoảng
sợ, liên tưởng đến sự sống còn, sợ người lạ, sợ các thiết bị y tế,
sợ đau, sợ bệnh không khỏi, sợ bị bỏ học….
-Rối
loạn hành vi: Một số trẻ sẻ có hành vi né tránh, thu mình, ít tham
gia các vận động thường ngày, từ chối ăn uống, đòi hỏi mọi thứ nếu
có thể.
Để hiểu hơn về con
mình, mỗi phụ huynh có thể tham khảo về tâm lý của bệnh nhi qua các lứa
tuổi được thể hiện cụ thể như sau:
-Bệnh
nhi dưới 1 tuổi: Trẻ bắt đầu sợ người lạ, sợ môi trường lạ, nằm viện
làm thay đổi nhịp sinh học, trẻ phản ứng với sự khó chịu và khóc
nhiều, từ chối bú, rối loạn giấc ngủ.
-Bệnh
nhi từ 1 đến 3 tuổi: Trẻ hay cáu gắt, khóc, hung tính hoặc thu mình,
sợ người lạ quá mức, sợ nhân viên y tế, bám chặt lấy người thân, mất
tính tự chủ, trẻ thường bị rối loạn đại tiểu tiện, từ chối bú, rối
loạn giấc ngủ.
-Bệnh
nhi từ 3 – 5 tuổi: Trẻ rất sợ tách khỏi người thân, sợ đau và chấn
thương cơ thể, trẻ nghĩ bị bệnh và tiêm, lấy máu xét nghiệm là bị
trừng phạt, thường mất tự chủ, thoái lùi tâm lý do bị hạn chế các
hoạt động.
-Bệnh
nhi từ 6 – 11 tuổi: Trẻ bắt đầu hiểu về bệnh của mình và việc phải
nằm viện, có thể tách được người thân trong một khoảng thời gian
trong ngày nhưng vẫn có những giải thích sai về bệnh ( bị bệnh là bị
trừng phạt hoặc tại bố mẹ) các em thường hay lo lắng nhiều về học
tập, lo phải nghỉ học, thường hay chống đối khi không vừa lòng, cảm
giác đau tăng quá mức khi bị tiêm và làm xét nghiệm.
-Bệnh
nhi tuổi vị thành niên: Thường hay lo thực sự về hậu quả của bệnh,
quan tâm đến các chuẩn đoán, kết quả xét nghiệm, và điều trị lo âu
về sự phát triển không bình thường của cơ thể, lo sợ mất khả năng
tham gia các hoạt động ưa thích, lo về học tập, kinh tế gia đình
không đủ, có thể tăng dấu hiệu trầm cảm, thu mình nằm nhiều, cảm
giác thất bại, thua kém bạn bè với các trẻ bệnh nặng có trẻ có ý
định tự tử hoặc sợ chết, hoảng sợ cấu gắt.
Để hỗ trợ giúp trẻ
ổn định về tâm lý khi nằm viện, các bậc phụ huynh cần:
Tạo môi trường bệnh
viện gần với môi trường sống bình thường bằng cách, tổ chức các hoạt
động vui chơi trong bệnh viện: vui chơi chính là nhu cầu, là hoạt động
chủ đạo, vui chơi giúp trẻ nằm viện quên đi bệnh tật, làm chủ được những
khó chịu và đau do bệnh tật và điều trị. Cũng thông qua vui chơi nhân
viên y tế dễ dàng tiếp xúc với trẻ, hiểu được nhu cầu và phản ứng của
trẻ hơn, cha mẹ giảm bớt được lo âu, và công việc chăm sóc con hơn. Hoạt
động chơi có thể tổ chức tại phòng bệnh, hoặc sân chơi ngoài trời. Trò
chơi có thể là vui nhộn, vận động, mô phỏng các thủ thuật y tế, lắp
ghép, các trò chơi trí tuệ và sáng tạo phù hợp với lứa tuổi và tình
trạng bệnh của trẻ. Tổ chức các hoạt động học văn hoá, âm nhạc trị liệu,
xem ti vi, xem phim, đọc truyện, sách báo, vẽ tranh, trẻ sẽ cảm thấy môi
trường bệnh viện bớt xa lạ hơn.Trang trí phòng bệnh bằng những nhân vật
hoạt hình mà trẻ em yêu thích, khuyến khích cha mẹ trang trí xung quanh
giường nằm của trẻ.
Mong rằng với bài chia
sẻ này các bậc phụ huynh có thể hiểu con mình hơn, qua đó hỗ trợ con tốt
trong quá trình điều trị bệnh.
Thực
hiện: Chu Văn Thành – P.CTXH |